Kategori: EDEBİYAT

Aytmatov, ortaokuldan sonra 1946’da ailesiyle taşındığı Kazakların Cambul şehrinde Veteriner Teknik Okulunu birincilikle bitirdi. Eğitime memleketinde devam eden Aytmatov, 1948’de girdiği Frunze Tarım Enstitüsünden 1953’te onur derecesiyle mezun oldu. Aytmatov, ilk kez 6 Nisan 1952’de savaş sonrası açlık ve sefalet çeken Japon çocuklarının yaşamlarını, Rus gazetesinde “Gazeteci Cyuda” adlı öyküde anlattı. Eğitimin ardından Hayvancılık Araştırma Enstitüsünde iş tecrübesi edinen kıdemli…

Doğum târihi ve doğum yeri; âilesi ve soyu hakkındaki bilgileri, bizzat eserinde kaydeden Evliyâ Çelebi, saray başkuyumcusu ve Sultan Ahmed Câmi’i’nin muhteşem kapısının san’atkârı Derviş Mehmed Zıllî Efendi’nin oğludur. Evliyâ Çelebi, soyunun Ahmed-i Yesevî’ye kadar uzandığını söyler. Devrin klasik medrese tahsîli sonrasında, yedi yıl özel dersler almıştır. Enderûn’da (saray okulu) okumuş ve Kur’ân’ı hıfz etmiştir. Kendi ifâdesine göre rüyâsında Ahî…

Lûgat anlamı ikişer, ikişerli demektir. Nazım terimi olarak mesnevî, her beytinin mısraları kendi arasında kafiyeli olan uzun nazım şeklidir. Bazı mesnevîler, dîvânın içinde yer alırlarsa da genellikle mesnevîlerin ayrı kitaplar hâlinde yazılması söz konusudur. Mesnevîlerin beyit sayısı, sınırsızdır. Mesnevînin Düzeni: Ayrı kitap halinde yazılmış mesnevîler, genellikle üç bölümden meydana gelirler: Giriş bölümü Konunun işlendiği bölüm Sonuç bölümü Giriş Bölümü:  Besmele:…

Ebced: elif. 1 be: 2 cim: 3 dal: 4    he: 5       vav: 6     ze: 7  ha: 8        tı. 9     ye: l0 Kef: 20      lâm: 30     mim: 40       nun: 50     sin: 60    ayn: 70       fe: 80    sad: 90 kaf: l00 Rı: 200 şın: 300 te: 400 peltek se: 500   hı: 600 zel: 700     dat: 800   zı: 900  gayn: l000 Târîh-i tâm:…

III. Musammat: Üç, dört, beş, altı, yedi, sekiz, dokuz, on ……… mısralı bendlerden oluşan nazım şekilleridir. Her bend bir bütündür. Musammatlar müzdevic veya mütekerrir olur. Müzdeviç musammatların bedlerinde, sondan birer veya ikişer mısra aynı kâfiyede olur. Mütekerrir musammatlarda, bendlerin sondan birer veya ikişer mısraı tekrarlanır. Musammatların Türk edebiyâtında en çok kullanılan şekilleri aşağıdadır: Dörtlüler (Murabba)  (Gazellerin her beytinin önüne ikişer…

Arapça olan gazel kelimesinin, sözlük anlamı, “sevgi üzerine konuşmak, söyleşmek”tir. Edebî terim olarak ise, en eski nazım şekillerinden birinin adıdır. Beyitlerle kurulur ve tek kâfiyeli, kısa bir şiir şeklidir. Kâfiye düzeni aa, ba, ca, ça, da, ea, ………… Gazel, 5-7-9-11 …….. beyitten oluşur. Umûmiyetle 5 ve 7 beyitten ibârettir; fakat 30-40 beyte kadar uzayan gazeller de vardır. Gazelin ilk beyti…

Bir kasıt ve maksat güden uzunca manzûmelerdir. İlk olarak câhiliyye dönemi Araplarında görülür. Oradan Îran’a ve daha sonra XI. Asırda Türklere geçmiştir. Arap edebiyatının ürünü olan kasîdenin M.Ö. V. Yüzyıla uzandığı bilinir. Hicretin ilk yıllarına kadar Arap şiirinde başlıca iki nazım şekli vardı. Birisi “recez”, diğeri ise “kasîde”ydi. Recez, ânî ilhamlarla, bir anda söylenirdi, irticâlîydi. İlk kasîde örnekleri “seb’a-i mu’allaka”…

Her dönemde olduğu gibi Dîvân edebiyâtında da birkaç tip nesir görülür. l. Sâde Nesir: Halkın konuştuğu dilin esas alındığı nesirdir. Zaman zaman ağdalı üslûba ait kelime ve terkiplerin bu nesre girmesi normal görülmelidir. Kur’ân tefsirleri, hadis kitapları, menkabevî İslâm tarihlerinin büyük kısmı, fütüvvetnâmeler, menâkıbnâmeler, dînî-destânî halk kitapları, halk hikâyeleri, halka yönelik tasavvufî eserler, gazavât-nâmeler, ahlâk kitaplarının çoğu, bu üslûpla yazılmışlardır….

Hikâye (öykü); yaşanmış ya da yaşanabilir olay veya durumların kişi, yer ve zamana bağlı olarak zevk uyandıracak şekilde anlatıldığı kısa edebi türdür. X1V. Yüzyılda İtalyan edebiyatında Boccaccio’nun (Bokaçyo) yazdığı Decameron (Dekameron) adlı eser,  hikâye türünün ilk örneği kabul edilir. Türk edebiyatında Tanzimat’tan önce hikâye türünün yerini halk hikâyeleri, destanlar, masallar,  mesneviler ve Dede Korkut Hikâyeleri tutmaktaydı. Batılı anlamda hikâye, Türk…

Prof. Dr. M. Orhan OKAY Günümüze kadar gelen tarihî bilgilerin ışığında, Türk millî marşı yarışmasına 724 şiirin katılmış olduğunu biliyoruz. Bu şiirlerini tamamını ihtiva eden bir dosya maalesef mevcut değil. Yalnız bunlar arasında bir heyetin seçerek Meclis’e takdim ettiği yedi şiirden biri o sırada kabul edilmiş olsaydı yalnız zayıf bir millî marşımız olmakla kalmayacak, aynı zamanda, belki Türkçenin en güzel…